RAK SUTKA - jest najczstszym nowotworem zoliwym u kobiet. Najczciej wykrywany jest po menopauzie, a wic po 50-tym roku ycia, aczkolwiek wystpuje te u modszych, niekiedy 20-letnich kobiet. 1% wszystkich przypadkw raka sutka dotyczy mczyzn. Rak piersi rozwiaja si podstpnie latami, pocztkowo nie dajc adnych uchwytnych objaww klinicznych. Pniej pojawia si palpacyjnie wyczuwalny GUZEK, ktry poddany ocenie histo-patologicznej daje rozpoznanie raka. Niekiedy zupenie przypadkowo w profilaktycznej MAMMOGRAFII (badanie rentgenowskie) mona podejrzewa nowotwr zoliwy. Mammografia jako jedyna metoda diagnostyczna umoliwia wykrycie wczesnej postaci raka sutka, niewyczuwalnego palpacyjnie, red.3-5mm oraz wykrywa charakterystyczne mikrozwapnienia. Czuo tej metody jest bardzo wysoka i szacowana jest na
95-98%.
Ponadto jest badaniem objektywnym, powtarzalnym i porwnywalnym (zdjcia), dlatego te mammografia rentgenowska staa si badaniem przesiewowym w diagnostyce raka sutka (patrz MAMMOGRAFIA, USG PIERSI, USG SUTKA i Rekomendacje PTG). W mammografii STEREOTAKTYCZNEJ mona wykona celowan BIOPSJ guza. Badaniem komplementarnym w diagnostyce raka piersi jest USG SUTKW, niekiedy REZONANS ELEKTROMAGNETYCZNY.
Na szczcie nie kada zmiana okrelana jako GUZEK PIERSI jest nowotworem zoliwym. U modych kobiet czsto wystpuj wkniaki, torbiele i tzw.mastopatia gruczoowo-wknista piersi. Natomiast kada zmiana budzca podejrzenie winna by weryfikowana BACC, czyli biopsj aspiracyjn cienkoigow celowan z badaniem cytologicznym pobranego materiau. W przypadkach wtpliwych biopsja aspiracyjna gruboigowa z badaniem histo-patologicznym lub CHIRURGICZNE WYCICIE zmiany z BADANIEM RDOPERACYJNYM.
Do CZYNNIKW RYZYKA rozwoju raka sutka zalicza si:rodzinne wystpowanie, wczesna pierwsza miesiczka,pna menopauza,pierwsza cia po 35.-tym roku cia, brak ci donoszonych w wywiadzie,przebyte poronienia,cykle bezowulacyjne, wiek, wysoki poziom socjoekonomiczny,cukrzyca, otyo i dieta bogatotuszczowa, wpyw promieniowania jonizujcego, hormonoterapia (ESROGENY). Rodzinne wystpowanie raka sutka i jajnika zwizane z nosicielstwem genu BRCA-1 i BRCA-2 wymaga odpowiedniego postpowania zgodnie z eekomendacjami PTG.
W DIAGNOSTYCE I PROFILAKTYCE raka sutka podstawow rol winna odgrywa SAMOKONTROLA PIERSI, nastpnie badanie palpacyjne piersi wykonane przez lekarza przy okazji badania ginekologicznego, ultrasonografia (u modszych kobiet) mammografia, biopsja cienkoigowa.
W leczeniu ONKOLOGICZNYM zalenie od rnych czynnikw (typ histologiczny raka,stadium klinicznego zaawansowania, wiek kobiety i jej status hormonalny,receptory hormonalne guza) wykorzystuje si wycicie chirurgiczne,radioterapi,chemioterapi i hormonoterapi. Obecnie jest
tendencja jak najbardziej oszczdzajcego leczenia chirurgicznego z zachowaniem zdrowego gruczou z usuniciem wzw chonnych pachy i dalszym leczeniem uzupeniajcym (chemia,nawietlanie). Dotyczy to oczywicie wczesnych postaci nowotworu zoliwego.
Leczenie raka sutka winno by kompleksowe i agresywne,a 10-letnie przeycie jako czynnik rokowniczy w onkologii przede wszystkim zaley od stadium zaawansowania choroby w chwili wykrycia, zatem WCZESNE WYKRYCIE TO SZANSA NA YCIE.
|
|
