RAK JAJNIKA - to najczstszy nowotwr zoliwy wychodzcy z tkanki jajnikowej i stanowi obecnie najwikszy problem onkologiczny u kobiet zaraz po raku sutka. Wskaniki epidemiologiczne podaj, e zapadalno na raka jajnika systematycznie z roku na rok si zwiksza. Polska naley do krajw o redniej zachorowalnoci na ten typ nowotworu zoliwego. Najczciej choruj kobiety miedzy 40-70 rokiem ycia, aczkolwiek rak jajnika moe si rozwin w kadym wieku.
Ostatnio du wag przywizuje si do czynnika genetycznego, zwaszcza do rodzinnego wystpowania raka sutka i raka jajnika.
Due znaczenie odgrywaj wpywy rodowiskowe, dieta(tuszcze zwierzce) oraz czynniki socjoekonomiczne. Okazuje si, e czciej choruj kobiety lepiej wyksztacone i o wyszym statusie spoecznym i zawodowym. Bardziej naraone s kobiety, ktre nie rodziy, a ryzyko wystpienia raka zmniejsza si wraz ze wzrostem liczby odbytych porodw.
Ponadto uywki (alkohol, papierosy) sprzyjaj rozwojowi nowotworu. Udowodniono, e stosowania piguki antykoncepcyjnej przez 5 lat lub wicej ma dziaanie ochronne i redukuje ryzyko wystpienia raka do 50%.
Istot problemu w diagnostyce i terapii raka jajnika jest zbyt pne wykrycie, pne stadium zaawansowania tego nowotworu i zwizane z tym ze wyniki leczenia i ze rokowanie na przyszo.
Jak dotychczas nie opracowano adnej metody przesiewowego badania w celu wykrycia nowotworu jajnika. Najczstsze objawy dotycz przewodu pokarmowego. Wystpuje uczucie penoci(cikoci) w jamie brzusznej, wzdcia, niestrawno ,niekiedy wymioty, brak aknienia, trudnoci w oddawaniu stolca. Objawy te wystpuj dopiero w stanach bardziej zaawansowanych, a na pocztku choroby s dyskretnie wyraone.
Rak jajnika szybko si rozprzestrzenia po jamie brzusznej dajc wszczepy nowotworowe w rnych narzdach. Bardzo charakterystycznym, lecz zwykle pno wystpujcym objawem jest tzw. WODOBRZUSZE - nadmierna produkcja wolnego pynu w jamie otrzewnowej.
Wczesne postaci raka wykrywane s zwykle przypadkowo podczas operacji czy podczas badania USG przez pochwowego. Zatem podstawowe znaczenie w diagnostyce tego nowotworu ma systematyczne badanie ginekologiczne raz do roku, a wrd kobiet z grupy ryzyka rodzinnego wystpowania raka odpowiednio czciej. Coraz wiksz rol odgrywa ultrasonografia z moliwoci oceny przepyww krwi w naczyniach, niekiedy tomografia komputerowa czy rezonans elektromagnetyczny.
Dopiero podczas operacji mona klinicznie i histopatologicznie potwierdzi raka, chirurgicznie usun nowotwr w caoci lub jak najwiksz jego cz. Nastpnie onkolodzy stosuj chemioterapi z uyciem wielu rnych lekw o dziaaniu cytostatycznym. Celem leczenia chemi jest zniszczenie maych ognisk nowotworu oraz mikro przerzutw. Leczenie chemiczne jest bardzo obciajce a jego wyniki czsto nie zadowalajce. Obserwuje si wznowy i nawroty choroby. Obecnie rak jajnika jest najczstsz przyczyn mierci kobiet spord wszystkich nowotworw narzdu rodnego. Przyczyn jest pocztkowo bezobjawowy przebieg i jego pne rozpoznanie. Natomiast okres 5-letniego przeycia zasadniczo nie zmieni si od wielu lat, pomimo wprowadzenia agresywnego leczenia chirurgicznego i skuteczniejszej chemioterapii. W przypadku raka jajnika szczeglnego znaczenia nabiera znana w onkologii prawda, e WCZESNE WYKRYCIE DAJE SZANS NA YCIE.
|
|
