RAK JAJNIKA - to najczęstszy nowotwór złośliwy wychodzący z tkanki jajnikowej i stanowi obecnie największy problem onkologiczny u kobiet zaraz po raku sutka. Wskaźniki epidemiologiczne podają, że zapadalność na raka jajnika systematycznie z roku na rok się zwiększa. Polska należy do krajów o średniej zachorowalności na ten typ nowotworu złośliwego. Najczęściej chorują kobiety miedzy 40-70 rokiem życia, aczkolwiek rak jajnika może się rozwinąć w każdym wieku.
Ostatnio dużą wagę przywiązuje się do czynnika genetycznego, zwłaszcza do rodzinnego występowania raka sutka i raka jajnika.
Duże znaczenie odgrywają wpływy środowiskowe, dieta(tłuszcze zwierzęce) oraz czynniki socjoekonomiczne. Okazuje się, że częściej chorują kobiety lepiej wykształcone i o wyższym statusie społecznym i zawodowym. Bardziej narażone są kobiety, które nie rodziły, a ryzyko wystąpienia raka zmniejsza się wraz ze wzrostem liczby odbytych porodów.
Ponadto używki (alkohol, papierosy) sprzyjają rozwojowi nowotworu. Udowodniono, że stosowania pigułki antykoncepcyjnej przez 5 lat lub więcej ma działanie ochronne i redukuje ryzyko wystąpienia raka do 50%.
Istotą problemu w diagnostyce i terapii raka jajnika jest zbyt późne wykrycie, późne stadium zaawansowania tego nowotworu i związane z tym złe wyniki leczenia i złe rokowanie na przyszłość.
Jak dotychczas nie opracowano żadnej metody przesiewowego badania w celu wykrycia nowotworu jajnika. Najczęstsze objawy dotyczą przewodu pokarmowego. Występuje uczucie pełności(ciężkości) w jamie brzusznej, wzdęcia, niestrawność ,niekiedy wymioty, brak łaknienia, trudności w oddawaniu stolca. Objawy te występują dopiero w stanach bardziej zaawansowanych, a na początku choroby są dyskretnie wyrażone.
Rak jajnika szybko się rozprzestrzenia po jamie brzusznej dając wszczepy nowotworowe w różnych narządach. Bardzo charakterystycznym, lecz zwykle późno występującym objawem jest tzw. WODOBRZUSZE - nadmierna produkcja wolnego płynu w jamie otrzewnowej.
Wczesne postaci raka wykrywane są zwykle przypadkowo podczas operacji czy podczas badania USG przez pochwowego. Zatem podstawowe znaczenie w diagnostyce tego nowotworu ma systematyczne badanie ginekologiczne raz do roku, a wśród kobiet z grupy ryzyka rodzinnego występowania raka odpowiednio częściej. Coraz większą rolę odgrywa ultrasonografia z możliwością oceny przepływów krwi w naczyniach, niekiedy tomografia komputerowa czy rezonans elektromagnetyczny.
Dopiero podczas operacji można klinicznie i histopatologicznie potwierdzić raka, chirurgicznie usunąć nowotwór w całości lub jak największą jego część. Następnie onkolodzy stosują chemioterapię z użyciem wielu różnych leków o działaniu cytostatycznym. Celem leczenia chemią jest zniszczenie małych ognisk nowotworu oraz mikro przerzutów. Leczenie chemiczne jest bardzo obciążające a jego wyniki często nie zadowalające. Obserwuje się wznowy i nawroty choroby. Obecnie rak jajnika jest najczęstszą przyczyną śmierci kobiet spośród wszystkich nowotworów narządu rodnego. Przyczyną jest początkowo bezobjawowy przebieg i jego późne rozpoznanie. Natomiast okres 5-letniego przeżycia zasadniczo nie zmienił się od wielu lat, pomimo wprowadzenia agresywnego leczenia chirurgicznego i skuteczniejszej chemioterapii. W przypadku raka jajnika szczególnego znaczenia nabiera znana w onkologii prawda, że WCZESNE WYKRYCIE DAJE SZANSĘ NA ŻYCIE.
|
|
