CYTOLOGIA GINEKOLOGICZNA - jest badaniem przesiewowym wykrywającym zagrożenie rakiem szyjki macicy. Polega na pobraniu materiału w trakcie badania ginekologicznego, wykonania rozmazu ze złuszczonych komórek, utrwaleniu, zabarwieniu i ocenie pod mikroskopem. Dotyckczas stosowana klasyfikacja w/g Papanicolau rozróżniająca 5 grup cytologicznych uległa zmianie na opisowy system BETHESDA. Nieprawidłowe wyniki związane są zwykle z infekcjami wirusowymi HPV (wirus brodawczaka ludzkiego), które poprzez stany przednowotworowe prowadzą do rozwoju inwazyjnego raka szyjki macicy. Do zakażenia HPV dochodzi drogą płciową. Obecnie można wykonac testy molekularne identyfikujące DNA wirusa i pośrednio zagrożenie nowotworem złośliwym.