OPIEKA PREKONCEPCYJNA -
zgodnie z rekomendacjami PTG - w planowaniu ciy szczegln rol odgrywaj przebyte i istniejce choroby, zwaszcza ginekologiczne, wady genetyczne i wrodzone, przebyte cie, porody, poronienia, dieta, leki, uywki, wykonywana praca, przebyte infekcje. Planujc ci zaleca si wykonanie badania cytologicznego, leczenie stanw zapalnych pochwy oraz wykonanie podstawowych testw biochemicznych(grupa krwi, morfologia, mocz) i Serologicznych (toksoplazmoza, ryczka) oraz rozwaenie szczepie ochronnych. W profilaktyce wad podu zaleca si przyjmowanie KWASU FOLIOWEGO co najmniej dwa miesice przed planowan koncepcj.
Promocja zdrowego stylu ycia, opieka prekoncepcyjna, w tym wczesne uzupenianie niedoborw kwasu foliowego w diecie stanowi profilaktyk pierwotn wad podu.
Kwas foliowy w dawce 0,4 mg na dob winien by stosowany przed planowan ci do 12 tygodnia ciy, a u kobiet z grupy ryzyka (tj. ktre urodziy dziecko z wad) dawka winna by 10 razy wiksza 4mg.
Wtrna diagnostyka wad podu ma na celu zmniejszenie skutkw powstaych wad poprzez waciwie wykonane badania prenatalne poczynajc od bada nieinwazyjnych (badania ultrasonograficzne, biochemiczne, test potrjny) przez badania inwazyjne (AMNIPUNKCJA GENETYCZNA, KORDOCENTEZA). Amniopunkcja polega na pobraniu prbki pynu owodniowego, a kordocenteza - prbki krwi ppowinowej do bada genetycznych.
Zgodnie z rekomendacjami PTG wskazania do amniopunkcji genetycznej stanowi midzy innymi: wiek kobiety (po 35 roku ycia), nieprawidowy wynik badania usg genetycznego w I trymestrze ciy, urodzenie dziecka z wad genetyczn (zesp Downa), niektre choroby dziedziczne wystpujce w rodzinie.
Wspczesna TERATOLOGIA jest dziedzin nauki zajmujc si WADAMI WRODZONYMI. Ryzyko wystpienia i rodzaj wady u rozwijajcego si podu zale od rodzaju czynnika szkodliwego, czasu jego dziaania, dawki i fazy rozwoju zarodka. W zalenoci od tych czynnikw moe doj do obumarcia zarodka, izolowanej wady lub zespou wad u podu, zaburze funkcji danego narzdu, wewntrzmacicznego zahamowania wzrostu podu.
Liczc ci (od strony pooniczej) od pierwszego dnia ostatniej miesiczki to w okresie 0-2 tyg. ciy (przed zagniedeniem zapodnionej komrki jajowej) obowizuje zasada 'wszystko albo nic' tzn. czynnik szkodliwy doprowadzi albo do obumarcia ciy albo nie ma wpywu na ci, 3-8 tc. (w okresie zarodkowym) wyksztacaj si wszystkie najwaniejsze organy (ORGANOGENEZA) - orodkowy ukad nerwowy, sercowo-naczyniowy, kostny, moczowo-pciowy. Zwykle po 8 tyg. ciy nie powstaj ju due wady podu. Wady podu dzieli si na: genetyczne (z. Downa), rodowiskowe (infekcje, leki, promieniowanie rentgenowskie) mieszane, pojedyncze, mnogie. Ich czsto jest rnie szacowana (1-3% w/g rnych statystyk). Okoo 70% wad ma niejasne pochodzenie. Statystycznie najczciej wystpuj wady serca. Bardzo istotnym czynnikiem ryzyka wystpienia zespou Downa ma wiek kobiety (ryzyko wyranie ronie po 35-40 roku ycia).
Infekcje wewntrzmaciczne (toksoplazmoza, ryczka, cytomegalia) prowadz do wystpienia charakterystycznych dla nich zespow wad. Naduywany w czasie ciy alkohol powoduje wystpienie zespou alkoholowego u podu. Podobnie inne uywki (narkotyki, tyto), niedobory pokarmowe, brak witamin, choroby matki (cukrzyca, padaczka) oraz inne.
PTG wydao szczegowe zalecenia odnonie bada i prowadzenia ciy.
|
|
